W piątym dniu protestów przeciw orzeczeniu Przyłębskiej słuszny gniew nie słabnie. Jest masowy, zdeterminowany. To doświadczenie pokoleniowe ludzi młodych i bardzo młodych. Wielu z nich nigdy dotąd nie wychodziło na ulice manifestować w jakiejkolwiek sprawie. „Coś pękło, coś się skończyło” dla PiS i Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Ci młodzi nie zagłosują na PiS i odejdą od Kościoła na zawsze.

Nie ma się ani z czego cieszyć, ani czym łudzić. Mniej tu chodzi o „obronę życia”, a bardziej o politykę. Sprawę aborcji premier Kaczyński wyciągnął z zamrażarki i wrzucił do kontrolowanego przez PiS Trybunału, by osiągnąć dwa cele. Pierwszy, ważniejszy dla niego, to przekonać przy pomocy tej wrzutki, że Kościół ciągle może liczyć na PiS bardziej niż na inne grupy katolicko-narodowe.

Rzadko się zdarza tak nieporadna próba zamknięcia niewygodnej sprawy. Kardynał Stanisław Dziwisz w rozmowie z red. Piotrem Kraśką dla TVN24 nie osiągnął celu, jakiemu pewno miała służyć: nie rozwiał wątpliwości, dodał kolejne.

Życzę Trzaskowskiemu powodzenia, ale widzę problem. Czy da się naraz być skutecznym prezydentem stolicy, liderem społecznej zmiany i politykiem głównej partii opozycyjnej? To zasadnicze pytanie wraca teraz w związku z inauguracją ruchu Wspólna Polska. Inauguracja jest realizacją obietnicy złożonej po gigantycznym osiągnięciu w wyborach prezydenckich, jakim było zdobycie poparcia 10 mln głosujących.

Celny komentarz red. Piotra Stasińskiego w sobotniej „Gazecie Wyborczej” – aresztowanie Romana Giertycha pokazuje dwie rzeczy: że zatrzymanie i postawienie zarzutów mecenasowi jest na rękę wielu ludziom w obozie obecnej władzy i dlatego nie napotka w nim protestów oraz że Ziobro z Kamińskim stali się w tym obozie głównymi rozgrywającymi, „grupą trzymającą władzę”. A to oznacza, że Kaczyński „nie ma ruchu: musi to autoryzować, żeby było, że to on wciąż panuje nad sytuacją”.

Biskup płocki Piotr Libera nie jest covidowym negacjonistą. Apeluje do wiernych i księży w diecezji płockiej, aby stosowali się do pandemicznych zaleceń sanitarnych. A jednocześnie stawia w ogrodzie należącym do biskupiej rezydencji krzyż morowy, nazywany karawaką. I zachęca do rozważenia, czy można postawić więcej takich krzyży, aby ludzie modlili się pod nimi o ocalenie przed pandemią koronawirusa. Czy wierni posłuchają biskupa, który odwołuje się do starej tradycji sięgającej czasów średniowiecznych?

Karawaka rozeszła się z hiszpańskiego miasta Caravaca na całą Europę, w tym na ziemie polskie. Takie krzyże-talizmany mające chronić przez zarazą, nieszczęściem i złem stoją do dziś w różnych miejscowościach. Z religijnego punktu widzenia nie są jakąś ekstrawagancją, a jednak mogą budzić mieszane uczucia.

Pomodlić się pod takim krzyżem to nic głupiego, ale na tym wierni nie powinni kończyć. Pokrzepieni modlitwą powinni walczyć ze współczesnymi zabobonami pandemicznymi. Nie lekceważyć zabójczego koronawirusa, włączać się w miarę sił i możliwości do pomocy jego ofiarom. Tego w apelu biskupa Libery brakuje. Aspektu dewocyjnego nie wiąże on mocno i wyraźnie z aspektem społecznym, z wezwaniem do odrzucenia bierności i obojętności w obliczu wyzwania, przed jakim stanął Kościół i kraj w tylu dziedzinach naszego życia.

Dlatego sugestia biskupa może zostać odebrana – jak sądzę, wbrew jego intencjom i nietrafnie – jako przykład religijności magicznej. I spotkać się z szyderstwem: Kościół cofa się do „mroków” średniowiecza. A odzew wiernych może być słaby, bo niektórych przerazi i odepchnie wizja Polski usianej świeżo stawianymi karawakami. To jakby kadr z „Siódmej pieczęci” Bergmana. Raczej ponury i demobilizujący.

Pomodlić się nie zaszkodzi. Jednak w obecnej sytuacji władza kościelna i duchowieństwo wspólnie, konsekwentnie i spójnie powinni dać przykład, że nie tylko się modlą, ale też racjonalnie działają w duchu odpowiedzialności za społeczeństwo w czasie pandemii. Mamy w Kościele takie pozytywne przykłady, ale czy one tworzą masę krytyczną? Może by powstała, gdyby episkopat razem z klerem sam zaczął się stosować do zaleceń sanitarnych zawsze i wszędzie w miejscach publicznych.

Zaczynając od papieża Franciszka, który nie zakłada maseczki podczas zgromadzeń, czyli naraża innych i samego siebie na infekcję. Tak, powód jest racjonalny: przed laty stracił część płuca i trudno mu w maseczce oddychać, lecz przecież chyba nie jest niemożliwe, by dla papieża nie dało się skonstruować maseczki specjalnej. A tak nawet z samego Watykanu do katolików płynie niejasny komunikat, to co się dziwić, że pustelnik spod Częstochowy wzywa swych fanów, by bronili swej wolności i maseczek nie nosili, tak jak on.

KUL w międzynarodowym kłopocie wizerunkowym. Włoski filozof, były polityk chadecki Rocco Buttiglione, znany w międzynarodowych umiarkowanie konserwatywnych kręgach katolickich w Europie i USA, miał wygłosić wykład inaugurujący rok akademicki w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ale odwołał go na znak solidarności z ks. prof. Alfredem Wierzbickim, który ma stanąć przed uczelnianą komisją dyscyplinarną z powodu swych wypowiedzi w mediach.

Cieszę się z sukcesu polskiej tenisistki Igi Świątek, bo każda dobra wiadomość ma wartość społeczną. Ale są też złe: brak nowej jasnej strategii rządu w walce z nasilającą się pandemią – czy idziemy scenariuszem szwedzkim, niemieckim, czy może w ślady Trumpa? A druga to protesty „wolnościowców” negujących istnienie pandemii.

Beata Mazurek, dziś europoseł z ramienia PiS, autorka osławionej frazy, że „nie pochwala, ale rozumie”, iż można potraktować z buta uczestnika protestu w obronie demokracji, sama werbalnie potraktowała z buta dwie ważne przedstawicielki Unii Europejskiej: wiceprzewodniczącą Parlamentu Europejskiego Niemkę Katarinę Barley i Czeszkę Verę Jourovą, wiceszefową Komisji Europejskiej. Obie pochodzą z państw graniczących z Polską i należących do naszych ważnych partnerów handlowych. Obie przypisała Mazurek na Twitterze do „ofensywy lewackiego faszyzmu”.

„Prawie” czyni różnicę. Jednak są psychiczne podobieństwa między późnym Kaczyńskim a późnym Piłsudskim. Niekoniecznie pozytywne i optymistyczne. Ale frapujące, bo coś w tym jest, że Kaczyńskiego nazywają czasem naczelnikiem Polski. Formatu i dorobku nierównego, lecz obaj z podobnym poczuciem swojej wyjątkowej misji historycznej.