Pierwsze kobiety na amerykańskich banknotach, a kiedy u nas?
Trudno uwierzyć, że w kraju, gdzie tyle się mówi o równych prawach kobiet i mężczyzn, dopiero teraz pojawią się na banknotach podobizny kobiet.
Po długich dyskusjach rząd USA zapowiedział właśnie, że są już decyzje. Na banknocie 20-dolarowym była XIX-wieczna niewolnica i zasłużona abolicjonistka Harriet Tubman zastąpi prezydenta Andrew Jacksona, posiadacza niewolników. Jednak Jackson ma ozdabiać rewers banknotu!
Podobizny kobiet znajdą się na rewersach banknotu 10-dolarowego – Susan B. Anthony, kwakierka, abolicjonistka i sufrażystka. Wywalczyła poprawkę do konstytucji dopuszczającą kobiety do głosowania w wyborach. Poprawka została ratyfikowana w 1920 r. W odrodzonej po zaborach Polsce kobiety już wcześniej miały prawa wyborcze.
Na rewersie tego samego banknotu pojawią się też trzy inne działaczki na rzecz praw wyborczych dla kobiet. Jedna z nich była zbiegłą niewolnicą, która została kaznodziejką, abolicjonistką i sufrażystką.
Na rewersie banknotu 5-dolarowego mają się znaleźć dwie kobiety, w tym Eleanor Roosevelt, żona prezydenta. Drugą jest czarnoskóra śpiewaczka, Marian Anderson, w której sprawie interweniowała właśnie pani Roosevelt. Sprawa polegała na tym, że mimo sławy śpiewaczce zabroniono występów w prestiżowej sali koncertowej, gdyż jej regulamin pozwalał na występy jedynie białych. Pierwsza dama znalazła dla artystki inne miejsce na występ; przyszły tłumy.
Na tym samym banknocie znajdzie się miejsce dla pastora Martina Luther Kinga. W sumie siedem kobiet i jeden mężczyzna, wszystkich łączy motyw walki o prawa obywatelskie.
A co u nas? U nas na awersach królują polscy monarchowie. Mało mamy kobiet, które zasługują na ten honor? Jedna Maria Skłodowska na banknocie kolekcjonerskim to w tym kontekście porażka. To już w Polsce Ludowej było lepiej, choć też licho: jakaś anonimowa robotnica w chustce i Maria Skłodowska.
Mamy w naszej historii noblistki, mamy działaczki kobiece. Mamy tyle innych kobiet zasłużonych w prawie każdej dziedzinie. Jest się kim pochwalić, jest kogo honorować. Tylko czy u nas to możliwe? Czy nie wybuchłyby od razu potępieńcze swary, nasza narodowa specjalność?
Komentarze
Nawet pozostają w konwencji „królów” na banknotach, mieliśmy w historii kobietę-króla (nie królową, bynajmniej…) — Jadwigę Andegaweńską.
Ciekawostka obok tematu: Andrew Jackson był ostatnim politykiem w historii ludzkości, który spłacił wszystkie długi państwa. Później niestety nastąpiła wojna secesyjna, która mocno zdemolowała USA, ale nie wiem, czy można było tego uniknąć.
PS.
W przypadku Jadwigi jest nawet projekt, a nawet okresowo pojawiają się pogłoski o planach wprowadzenia go w życie:
http://media.wgospodarce.pl/cache/0b/c0/0bc0ca57e79d31be348e99db70a72675.jpg
Kobiety już bywały często na banknotach. Głównie Maria Curie-Skłodowska. Ale też polskie królowe.
W następnym roku NBP wprowadza nowy nominał najwyższy 500 zł, i na niem będzie miał swoją kobietę. Królową Jadwigę. Tutaj link: http://www.macmoney.pl/nowy-banknot-500-zl-nbp-wprowadza-do-obiegu-nowe-polskie-pieniadze/
Na aktualnych banknotach nieobiegowych Curie-Skłodowska już jest. Z okazji 1050 rocznicy Chrztu Polski wydano również banknot z podobizną Miszka I i Małżonki.
Informacje pochodzą z 5-minutowej eksploracji Internetu. Normalnie się człowiek nad takimi drobiazgami nie zastanawia, ale dziś sięgnąć po informacje, to pestka. Wystarczy chcieć się schylić.
A co u nas? A u nas odezwą się oburzeni terrorem politycznej poprawności. 🙂
A co u nas? U nas na awersach królują polscy monarchowie. Mało mamy kobiet, które zasługują na ten honor?”
Czemu nie? Może być Królowa Jadwiga Andegaweńska, tak bardzo zasłużona dla Polski i Litwy. Do królów pasuje królowa.
A propos, czemuż to redaktor koniecznie musi oddawać głęboki wasalski pokłon USA? U nas kobiety wcześniej były na banknotach niż w USA, co sam redaktor przyznaje. Czemuż to choć raz USA nie może się wzorować na Polsce. Skąd te ciągłe kompleksy, ta „murzyńskość”, o której tak dobitnie mówił były minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. Czy ta wypowiedź, bądź co bądź ministra nic redaktorowi nie daje do myślenia?
Banknoty mają coraz mniejsze znaczenie, bo płaci się kartą. Gdyby to ode mnie zależało, to bym na banknotach umieszczał bankierów i finansistów, np. Gronkiewicz-Walz, Balcerowicz, Grabski, Kronecker itp. W Ameryce jakichś Rockefellerów, Carnegich, Morganów itp.
Mężczyźni, kobiety i kto jeszcze? A u nas? Kopernik też była kobietą.
Muszę się wycofać z twierdzenia o Królowej Jadwidze. Na końcu podanego przez mnie linku jest aktualizacja i sprostowanie, że z projektu banknotu z Królową Jadwigą się wycofano natomiast wstawiono Jana Sobieskiego. Tak więc nie będzie kobiety na banknotach w obiegu.
Washington też miał niewolników.
Pewnie by wybuchły – bo przecież przewaga mężczyzn wśród geniuszy jest miażdżąca 😉
To taki ulubiony argument niektórych panów – słyszałam go niejednokrotnie od tych, którzy byli znacznie słabsi ode mnie w matematyce 🙂
Nie zastanawia nas nawet to, że kobiety powszechny dostęp do edukacji mają od jakichś 100 lat i nie wygląda na to, żebyśmy nie nadążały za panami – a komputery i mechanizmy działające w Internecie to dla wielu z nas naturalne środowisko. Ale wciąż jesteśmy nieśmiałe, a w młodości nie chcemy zrażać do siebie panów – szkoda 😉
Wielu i wiele z nas nawet nie wie, że pani Skłodowska dostała 2 nagrody Nobla oraz że noblistką była jej córka….
Na przestrzeni wieków zanikła wiedza o córkach i żonach matematyków, astronomów, fizyków bez których pewne teorie długo by jeszcze czekały na światło dzienne.
Nawet wiek XX dostarcza przykładów – o ile rzadziej kojarzymy nazwisko Charlotte Periand z meblami, których autorstwo przypisujemy tylko Le Corbusierowi.
Oczywiście tendencja się zmienia. I nie można mieć pretensji do panów. Panie zdecydowanie za słabo lobbują swoją popularność i nie wspierają się w tym.
Temat ciekawy, podsumujmy zatem blogowe ustalenia:
Maria Skłodowska (dwa razy), robotnica (anonimowa, ale to nie znaczy, że gorsza), żona Mieszka Dobrawa, królowa Jadwiga Andegaweńska (w planach NBP). Podsumujmy: cztery banknoty z kobietami na pewno, jeden w planach.
Dodam nieco od siebie: Emilia Plater na przedwojennym banknocie 20 złotowym (pamiętam, bawiłem się tym papierkiem w dzieciństwie), Barbara Radziwiłłówna (banknot 50 zł z 1994 r.), królowa Jadwiga Andegaweńska (500 marek polskich z 1919 r.). W sumie 3 kobiety na banknotach na pewno, a pierwszy taki przypadek blisko sto lat temu! Powiedzmy więc jak jest, Polska ma siedem kobiet na banknotach, przynajmniej na razie.
Przy siedmiu kobietach na amerykańskich banknotach (ale dopiero planowanych) to chyba całkiem nieźle, a prawdę mówiąc nawet lepiej, więc niepotrzebnie Pan Redaktor bije się w piersi i wpada w kompleksy. W końcu Polska zaczęła umieszczać kobiety na banknotach blisko sto lat temu.
Nie chodzi o sto lat temu, tylko o dzisiaj. My się cofamy, oni idą naprzód.
Z uwagi na gwałtownie spadającą rolę obiegu gotówkowego, promocja wizerunków wielkich i sławnych na banknotach traci swoją moc.
Kategorią nadal pewną, mającą dużą oglądalność, są etykietki na butelkach z alkoholem. Branża ta ewidentnie dyskryminuje oraz ignoruje kobiety (moze z wyjątkiem Nalewki Babuni), promując głownie znanych nam brzydali.
Krzysztof Mazur 14:26
Jackson nie był „jedynym politykiem w historii ludzkości” który spłacił wszystkie długi. Ogromny sukces w tejże materii odniósł niejaki Ceaușescu, spłacając połowę rumuńskiego długu do 1986, nastepnie przed czasem wypłacając IMF należną całość w 1989 roku.
To się nazywa solidność.
@ duende, oprocz tego splacenia dlugu , to obydwaj prezydenci mieli wiele innych ‚osiagniec”, ktore zblizaja ich do ludobojstwa. Tyle, ze Rumuna dosiegla realna sprawiedliwosc dziejowa, a Jacksona tylko usuniecie z banknotu.
W naszej historii, także najnowszej, znajduje się długa lista wspaniałych kobiet. Są na niej znakomite pisarki i poetki, naukowcy (w tym laureatka noblowska Maria Skłodowska – Curie), działaczki społeczne i polityczne. Wiele z nich mogłoby przyozdobić banknoty emitowane przez NBP. Może prezes Marek Belka, zanim zakończy swoją kadencję w przyszłym roku, zdąży jeszcze wydrukować jakiś banknot z kobietą na rewersie? Na przykład z podobizną naszej noblistki, Wisławy Szymborskiej?
red. Szostkiewicz:
„Nie chodzi o sto lat temu, tylko o dzisiaj. My się cofamy, oni idą naprzód”.
Fakty mówią, że zaczęliśmy iść naprzód sto lat temu. Ponieważ w latach 90. mieliśmy na banknotach Barbarę Radziwiłłównę i Marię Skłodowską, wiec marsz ten kontynuowaliśmy.
ispi: „Może prezes Marek Belka, zanim zakończy swoją kadencję w przyszłym roku, zdąży jeszcze wydrukować jakiś banknot z kobietą na rewersie? Na przykład z podobizną naszej noblistki, Wisławy Szymborskiej”?
Marek Belka skończy kadencję w czerwcu i już nie zdąży. Następny prezes, wszystko wskazuje, że będzie nim A. Glapiński, z pewnością na taki pomysł nie wpadnie.
Działalność emisyjna NBP musi być apolityczna i akcentować symbole, które narodową wspólnotę łączą. Szymborska do takich postaci nie należy.
Właśnie sobie przypomniałem, że Kopernik był ekonomistą, a Słowacki spekulował na giełdzie, można ich umieścić na banknotach. Gorzej z Gombrowiczem, który pracował w banku, ale tylko jako tłumacz.
Nie pamiętałem, że Ceausescu spłacił długi. Na tym Rumunia skorzystała, po jego obaleniu.
Prawda, że A.Jackson zajmował się ludobójstwem Indian, ale czy to kogoś dzisiaj obchodzi w Ameryce, w szczególności potomków niewolników? Zamierzają umieścić na banknotach jakiegoś rdzennego Indianina?
Proponuję na banknocie umieścić jakieś błogosławione prawicowe łono.
Poza tym nie tylko kobiety są w Polsce niedoceniane. A co z Pinokiem? Na rewersie niezłomny Pinokio w kombinezonie narciarskim i fragmentem pękniętej gumy w spodniach, a na awersie Dżepetto z Żoliborza z kotem Filemonem!
Gwoli ściśłości Jackson idzie do tyłu, ale w formie mocno, jak by rzekli nasi biskupi, „umniejszającej”. Ma być wkomponowany w image widniejącego tam Białego Domu, wg propozycji jako pobliski pomnik. Jackson owszem z pracy niewolników korzystał, ale Civil War wybuchła pół wieku po tym, jak ich kupował, więc osądzanie go wg kryteriów następnych epok jest nie do końca sensowne. Z innego powodu był na banknocie. Równie dobrze moglibyśmy w Polsce zdjąć z pomników całą szlachtę, też miała niewolników.
Maria Curie-Skłodowska jest najwybitniejszym człowiekiem w historii, który urodził się na polskiej ziemi. Nikt stąd nie dał światu więcej. Zdumiewające i skandaliczne, że nie potrafimy tego w odpowiedni sposób uhonorować. O potencjale promocyjnym nawet nie wspomnę. Zdaje się, że nie potrafimy tego nawet zrozumieć.
W duchu „inclusion” ja proponowalem Mr. Secretary J. Lew by na $$ banknotach pojawily/-li sie, mi.in.; Pocahontas – przedstawicielka Indian Nations (co m-c inny „narod” bo mamy ich w USA az 562), Eskimoski, Latinoski jak Rita Moreno (ta z West Side Story), ktos o skosnych oczach, np. Bruce Lee, liliput – Peter Dinklage, transgender albinos oraz samego Mr. Jack Lew (nalezy do mnieszosci) a w niedalekiej przyszlosci slawnego/-a American Muslim (na wniosek Al Jazeera).
K. Mazur
Andrew Jackson indeed splacil dlug ($75 million) w jednym roku budzetowym (konczy sie June 30) by natychmiast pozyczyc w nastepnym (July 1).
zyta; „…obydwaj prezydenci mieli wiele innych ‚osiagniec”, ktore zblizaja ich do ludobojstwa.”
Please enlighten me zyta, co takiego „zrobil” A. Jackson, ze zasluzyl na porownanie go do Ceausescu?
Czy byc moze to, ze w obronie American Indian w Dec.8, 1829 tak przemowil do US Congress:
„This emigration should be voluntary, for it would be as cruel as unjust to compel the aborigines to abandon the graves of their fathers and seek a home in a distant land.”
Na zyczenie podam caly tekst.
Ze zaadoptowal dwoch Native American chlopcow, ze podobnie jak Kosciuszko byl wlascicielem niewolnikow? Please enlighten me.
Bedac w USA, I presume, masz do dyspozycji kazda publikacje jaka sie kiedykolwiek, gdziekolwiek ukazala – zapoznaj sie chocby z przyzwoitosci z historia kraju ktory udzielil ci gosciny.
Temat jest trochę nacechowany nieco perwersyjną poprawnością polityczną. Weźmy podstawowe fakty:
W 823 letniej historii Polski królów i książąt (od chrztu do rozbiorów) mieliśmy 46 władców Polski, z tego 27 koronowanych. Jedyną kobietą w poczcie władców polskich była Królowa Jadwiga sprawująca rządy przez 15 lat.
Czyli 1,8 % całego czasu władztwa przypada na kobietę. Ilościowo z głów koronowanych jest to 3,7%.
NBP wybrał wizerunki władców polskich na zaledwie 5 różnych polskich banknotów obiegowych. Jakby nie patrzył, nie można powiedzieć, że kobiety na tych 5 banknotach nie są dyskryminowane i nie są niedoreprezentowane. Wynika to po prostu z historycznej dominacji płci męskiej na stanowiskach królów i władców Polski.
Mamy więc kolejny przykład jak źle pojęta polityczna poprawność i naginanie parytetów płciowych prowadzi na manowce naginania i zakłamywania historii.
Owszem, można postulować, by na przykład wizerunki na polskich banknotów przedstawiały sportowców, co z pewnością poprawiłoby proporcje na korzyść kobiet. Ale wybrano historycznych władców polskich i temu akurat na banknotach nie można wiele zarzucić. Więc po co tu naginać rzeczywistość na potrzeby jakiś głupkowatych nowych idei w rodzaju genderyzmu.
Amerykanie uprawiają pedagogikę wstydu.
Jeśli ma być politycznie poprawnie, to mogą być same kobiety, np. Dąbrowska, Nałkowska, Konopnicka, Orzeszkowa (jadąc po lekturach), Papusza (tu od razu zahaczamy o temat mniejszości). Problem z poprawnością polityczną polega między innymi na tym, że ona się zaraz zmieni i coś innego będzie modne. I co wtedy? Denominacja banknotów?
Jeśli mamy wskazać nazwiska istotne w skali świata, to nie będzie tego dużo: Kopernik, Skłodowska, Norwid, Gombrowicz, może Tarski, Banach (nie znam się dosyć na matematyce, żeby to ocenić).
W pasjonującym temacie Andrew Jacksona muszę się jeszcze dokształcić.
Tu nie chodzi o polityczną poprawność, tylko o fakty. Kobiety i mężczyźni tworzą dziedzictwo kultury z jednakowym oddaniem i zasługują na jednakowe prawa.
Mieszkam w USA. Nie chodzi o plec, ale o zaslugi. Andrew Jackson byl bohaterem, niezwykle zasluzonym dla kraju. To jakies wielkie nieporozumienie i nastepny objaw politycznej poprawnosci – ktora zabija nasza zachodnia cywilizacje.